علائم و نشانه ها
آریتمی قلبی یک ضربان قلب نامنظم است، زمانی رخ می دهد که سیگنال های الکتریکی که به قلب میرسند به درستی کار نکند. ضربان قلب ممکن است خیلی سریع یا خیلی کند شود. یا الگوی آن ناسازگار باشد.
آریتمی قلبی ممکن است مانند لرزش، کوبش یا تند شدن ضربان قلب باشد. برخی از آریتمی های قلبی بی ضرر هستند. برخی دیگر ممکن است تهدید کننده زندگی باشد.
مواقعی وجود دارد که ضربان تند یا آهسته نشانه مشکل خاصی نیست. به عنوان مثال، ضربان قلب ممکن است با ورزش تندتر شود یا در هنگام خواب کند شود.
درمان آریتمی قلبی ممکن است با داروها، دستگاههایی مانند ضربانساز یا با عمل جراحی باشد. هدف از درمان هم کنترل یا از بین بردن ضربان قلب سریع و ناگهانی، آهسته یا نامنظم است. یک سبک زندگی سالم برای قلب می تواند به جلوگیری از آسیب قلبی که می تواند باعث برخی از آریتمی های قلبی شود، کمک کند
انواع:
به طور کلی، آریتمی های قلبی بر اساس سرعت ضربان قلب گروه بندی می شوند. به عنوان مثال:
تاکی کاردی یک ضربان قلب سریع است. ضربان قلب بیش از 100 ضربه در دقیقه.
برادی کاردی یک ضربان قلب آهسته است. ضربان قلب کمتر از 60 ضربه در دقیقه.
انواع تاکی کاردی عبارتند از:
- تاکی کاردی دهلیزی
الف) فیبریلاسیون دهلیزی، سیگنال دهی ناهنجار قلب باعث ضربان قلب خیلی سریع و ناهماهنگ می شود. ممکن است موقتی باشد و به خودی خود شروع و متوقف شود. اما برخی از اپیزودها ممکن است متوقف نشوند مگر اینکه درمان شوند. که گاهی همراه با سکته مغزی است.
ب) فلوتر دهلیزی، شبیه فیبریلاسیون دهلیزی است، اما ضربان قلب منظم تر است. فلوتر دهلیزی نیز با سکته مغزی مرتبط است.
ج) تاکی کاردی فوق بطنی، این اصطلاح گسترده شامل ضربان های نامنظم قلب است که از بالای حفره های پایینی قلب به نام بطن شروع می شود. تاکی کاردی فوق بطنی باعث ایجاد احساس تپش قلب می شود که به طور ناگهانی شروع و متوقف می شود.
- تاکی کاردی بطنی
الف) فیبریلاسیون بطنی، سیگنالهای الکتریکی سریع و پر هرج و مرج باعث میشوند که حفرههای پایینی قلب بهجای فشردن هماهنگ، بلرزند. اگر ریتم منظم قلب در عرض چند دقیقه بازیابی نشود، این مشکل جدی می تواند منجر به مرگ شود. اکثر افراد مبتلا به فیبریلاسیون بطنی یک بیماری قلبی زمینه ای یا آسیب جدی عضله قلب دارند.
ب) تاکی کاردی بطنی، این ضربان قلب سریع و نامنظم با سیگنالهای الکتریکی معیوب در اتاقکهای پایینی قلب به نام بطن شروع میشود. ضربان قلب سریع اجازه نمی دهد بطن ها به درستی از خون پر شوند. بنابراین قلب ممکن است نتواند خون کافی را به بدن پمپاژ کند. تاکی کاردی بطنی ممکن است در افرادی که قلب سالمی دارند، مشکلات جدی ایجاد نکند. در افراد مبتلا به بیماری قلبی، تاکی کاردی بطنی می تواند یک اورژانس باشد که نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.
ضربان قلب آهسته، به نام برادی کاردی
به ضربان قلب زیر 60 ضربه در دقیقه برادی کاردی گفته می شود. اما ضربان قلب پایین در حالت استراحت همیشه به معنای وجود مشکل نیست. اگر از نظر بدنی مناسب هستید، قلب شما ممکن است بتواند خون کافی را با کمتر از 60 ضربه در دقیقه به بدن پمپ کند.اگر ضربان قلب شما آهسته است و قلب شما خون کافی پمپاژ نمی کند، ممکن است به نوعی برادی کاردی مبتلا شده باشید.
انواع برادی کاردی عبارتند از:
- سندرم سینوس بیمار
گره سینوسی سرعت قلب را تنظیم می کند. اگر گره به درستی کار نکند، ممکن است ضربان قلب بین خیلی آهسته و خیلی سریع تغییر کند. سندرم سینوس بیمار می تواند ناشی از زخم در نزدیکی گره سینوسی یا کاهش خون رسانی به گره سینوسی باشد که سیگنال های ضربان قلب را کند، مختل یا مسدود می کند. این عارضه بیشتر در میان افراد مسن دیده می شود. - بلوک رسانایی
بلوک مسیرهای الکتریکی قلب میتواند باعث کند شدن یا توقف سیگنالهایی شود که ضربان قلب را تحریک میکنند. برخی از بلوک ها ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکنند. برخی دیگر ممکن است باعث رد شدن یا کند شدن ضربان قلب شوند. - ضربان قلب زودرس
ضربان قلب زودرس، ضربان های اضافی هستند که گاهی اوقات در الگوهایی که متناوب با ضربان قلب معمولی است اتفاق می افتد. اگر ضربان های اضافی از قسمت بالای قلب( ناحیه دهلیز) باشد، به آن انقباضات دهلیزی زودرس (PAC) می گویند. اگر از محفظه پایین بیایند، انقباضات بطنی زودرس (PVC) نامیده می شوند.
ضربان قلب زودرس ممکن است احساس کند که قلب شما یک ضربان را از دست داده است. این ضربات اضافی معمولاً نگران کننده نیستند. آنها به ندرت به این معنی هستند که شما شرایط جدی تری دارید. با این حال، ضربان زودرس می تواند باعث ایجاد آریتمی طولانی تر، به خصوص در افراد مبتلا به بیماری قلبی شود. گاهی اوقات، داشتن ضربان های بسیار مکرر زودرس بطنی ممکن است منجر به ضعیف شدن قلب شود.
ضربان قلب زودرس ممکن است هنگام استراحت رخ دهد. استرس، ورزش سنگین و استفاده از مواد محرک مانند کافئین یا نیکوتین نیز ممکن است باعث ضربان قلب زودرس شود.
علائم:
آریتمی قلبی ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. ضربان قلب نامنظم ممکن است به دلایل دیگری در طول معاینه سلامت قلب متوجه شود.
علائم آریتمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
احساس لرزش، کوبش یا تپش قلب در قفسه سینه.
- ضربان قلب تند.
- ضربان قلب آهسته
- درد قفسه سینه.
- تنگی نفس.
علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب
- احساس خستگی بسیار.
- سبکی سر یا سرگیجه.
- عرق کردن
- غش یا بیحال شدن.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:
اگر احساس می کنید قلب شما خیلی سریع یا خیلی کند می زند، یا منظم نیست و در فواصل ضربانات وقفه ایجاد میشود، برای معاینه سلامت قلب وقت بگیرید. ممکن است به شما گفته شود که به یک پزشک کارآزموده در زمینه بیماری های قلبی مراجعه کنید که متخصص قلب و یا الکتروفیزیولوژی قلب نامیده می شود.
اگر این علائم قلبی را دارید، درخواست سرویس اورژانسی دهید یا با مرکز اورژانس تماس بگیرید:
- درد قفسه سینه.
- تنگی نفس.
- غش کردن.
نوعی آریتمی به نام فیبریلاسیون بطنی می تواند باعث کاهش شدید فشار خون شود و باعث شود فرد در عرض چند ثانیه به زمین بیفتد که به آن فرو ریختن نیز می گویند. به زودی تنفس و نبض فرد قطع می شود. فیبریلاسیون بطنی یک اورژانس است که نیاز به کمک فوری پزشکی دارد. این شایع ترین علت مرگ ناگهانی قلبی است.
اگر این اتفاق افتاد، مراحل زیر را دنبال کنید:
با 115 یا شماره اضطراری محلی خود تماس بگیرید.
اگر کسی در نزدیکی شما نیست که در زمینه احیای قلبی ریوی (CPR) آموزش دیده باشد، CPR را فقط با دو دست انجام دهید. محکم و سریع به مرکز سینه فشار دهید. 100 تا 120 فشار در دقیقه تا رسیدن کمک پزشکی انجام دهید و نیازی به تنفس دهان به دهان ندارید.
تا زمانی که شوک الکتریکی با یک دفیبریلاتور خارجی خودکار (AED) داده شود، CPR به حفظ جریان خون به اندام ها کمک می کند. AED وسیله ای است که برای راه اندازی مجدد قلب، شوک وارد می کند.
علل
برای درک بهتر علت آریتمی قلبی، بدانیم قلب چگونه کار می کند.
قلب چگونه می تپد؟
قلب معمولی دارای چهار حفره است.
دو حفره فوقانی دهلیز نامیده می شود.
دو حفره پایینی بطن نامیده می شوند.
سیستم الکتریکی قلب ضربان قلب را کنترل می کند. سیگنال های الکتریکی قلب در گروهی از سلول ها در بالای قلب به نام گره سینوسی شروع می شود. آنها از مسیری بین اتاقک های فوقانی و تحتانی قلب به نام گره دهلیزی بطنی (AV) عبور می کنند. حرکت سیگنال ها باعث فشرده شدن قلب و پمپاژ خون می شود.
در یک قلب سالم، این فرآیند سیگنال دهی قلب معمولاً به آرامی انجام می شود و در نتیجه ضربان قلب در حالت استراحت بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.
اما برخی چیزها می توانند نحوه عبور سیگنال های الکتریکی از قلب را تغییر دهند و باعث آریتمی شوند. آنها عبارتند از:
- یک حمله قلبی یا زخم ناشی از حمله قلبی قبلی.
- انسداد عروق در قلب که بیماری عروق کرونر نامیده می شود.
- تغییرات در ساختار قلب، مانند کاردیومیوپاتی ( شل شدن عضلات قلب).
- دیابت.
- فشار خون بالا.
- ابتلا به COVID-19.
- بیش فعالی یا کم کاری غده تیروئید.
- آپنه خواب.
- برخی از داروها، از جمله داروهایی که برای درمان سرماخوردگی و آلرژی استفاده می شوند.
- مصرف بیش از حد الکل یا کافئین.
- استفاده یا سوء مصرف مواد مخدر.
- ژنتیک
- سیگار کشیدن
- استرس یا اضطراب.
عوامل خطر
مواردی که ممکن است خطر آریتمی قلبی را افزایش دهند عبارتند از:
- بیماری عروق کرونر؛ سایر مشکلات قلبی و جراحی قبلی قلب. تنگی عروق قلب، حمله قلبی، بیماری دریچه قلب، نارسایی قلبی، کاردیومیوپاتی و سایر آسیب های قلبی عوامل خطر برای تقریبا هر نوع آریتمی هستند.
- فشار خون بالا؛ این وضعیت خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش می دهد. همچنین ممکن است باعث سفت و ضخیم شدن دیوارههای عضلات سمت چپ قلب شود که میتواند نحوه عبور سیگنالهای الکتریکی از قلب را تغییر دهد.
- مشکلات قلبی در بدو تولد؛ برخی از این مشکلات که نقص مادرزادی قلب نیز نامیده می شود، ممکن است بر ضربان و ریتم قلب تأثیر بگذارد.
- بیماری تیروئید؛ داشتن غده تیروئید پرکار یا کم کار می تواند خطر ضربان قلب نامنظم را افزایش دهد.
- آپنه انسدادی خواب؛ این وضعیت باعث توقف تنفس در هنگام خواب می شود. این می تواند منجر به ضربان قلب آهسته و ضربان قلب نامنظم از جمله فیبریلاسیون دهلیزی شود.
- عدم تعادل الکترولیت؛ موادی در خون به نام الکترولیت ها به تحریک و ارسال سیگنال های الکتریکی در قلب کمک می کنند. پتاسیم، سدیم، کلسیم و منیزیم نمونه هایی از الکترولیت ها هستند. اگر الکترولیت های بدن خیلی کم یا زیاد باشد، ممکن است در سیگنال های قلب اختلال ایجاد کند و منجر به ضربان قلب نامنظم شود.
- برخی داروها و مکمل ها؛ برخی از داروهای تجویزی و برخی درمانهای سرفه و سرماخوردگی میتوانند باعث آریتمی شوند.
- مصرف بیش از حد الکل؛ نوشیدن بیش از حد الکل می تواند بر سیگنال های الکتریکی در قلب تأثیر بگذارد. این می تواند شانس ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد.
- مصرف کافئین، نیکوتین یا مواد مخدر؛ محرک ها می توانند باعث تپش قلب شوند و ممکن است منجر به ایجاد آریتمی های جدی تر شوند. داروهای مانند آمفتامین ها و کوکائین ممکن است به شدت بر قلب تأثیر بگذارد. برخی ممکن است باعث مرگ ناگهانی به دلیل فیبریلاسیون بطنی شوند.
عوارض
عوارض به نوع آریتمی قلبی بستگی دارد. عوارض احتمالی آریتمی قلبی عبارتند از:
- لخته شدن خون، که می تواند منجر به سکته شود.
- نارسایی قلبی.
- مرگ ناگهانی قلبی.
داروهای رقیق کننده خون می توانند خطر سکته مغزی مرتبط با فیبریلاسیون دهلیزی و سایر آریتمی های قلبی را کاهش دهند. اگر آریتمی قلبی دارید، از یک متخصص قلب و عروق بپرسید که آیا نیاز به رقیق کننده خون دارید.
اگر آریتمی باعث علائم نارسایی قلبی شود، درمان و کنترل آن ممکن است به عملکرد بهتر قلب کمک کند.
پیشگیری
تغییرات سبک زندگی برای مدیریت بیماری قلبی ممکن است به جلوگیری از آریتمی قلبی کمک کند. این نکات را برای سلامت قلبتان رعایت کنید:
- سیگار نکشید
- از رژیم غذایی کم نمک و چربی اشباع شده استفاده کنید.
- در اکثر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید.
- وزن سالم را حفظ کنید.
- استرس را کاهش و مدیریت کنید.
- فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت را کنترل کنید.
- خوب بخوابید؛ بزرگسالان باید روزانه 7 تا 9 ساعت بخوابند.
- کافئین و الکل را محدود یا حذف کنید.